Innowacja pedagogiczna : „Beskidzkimi ścieżkami czyli cztery pory roku w lasach Beskidu Małego”-opis innowacji.
- Szczegóły
- Kategoria: Innowacje 2017/2018
- Administrator
- Odsłony: 3271
INNOWACJA PEDAGOGICZNA
„ Beskidzkimi ścieżkami czyli 4 PORY ROKU W LASACH BESKIDU”
- Zespół wdrażający innowację:
Bronisława Seremak – Kos, Urszula Grzędziel, Romuald Szyra, Anna Myszka, Elżbieta Markiewicz, Dorota Batko, Bartłomiej Sznepka(SP26)
Zenobia Kucz – Strzelichowska (SP Czernichów)
2. Czas trwania innowacji:
wrzesień 2017 – czerwiec 2018
3. Miejsce realizacji:
Szkoła Podstawowa nr 26 w Bielsku-Białej
Szkoła Podstawowa w Czernichowie
4. Zakres (klasy, grupy):
Kółko przyrodnicze, klasy 4-7, zajęcia terenowe, warsztaty, wycieczki, spotkania
i prelekcje.
5. Opis innowacji oraz celowość jej wprowadzenia
Uczniowie obu szkół zamieszkują tereny Beskidu Małego i uczęszczają do szkół otoczonych lasami, malowniczo położonych po obu stronach Góry Magurka.
To zainspirowało nauczycieli do stworzenia innowacji, której zadaniem jest lepsze poznanie
i zrozumienie przez młodzież ich najbliższego środowiska przyrodniczego. Zadania innowacji mają na celu umożliwić uczniom poznanie własnej „małej ojczyzny”, jej walorów przyrodniczych, krajobrazowych, ekologicznych oraz budowania więzi emocjonalnej z najbliższym regionem.
Beskidy, a w szczególnościlasy beskidzkie są skarbnicą wiedzy, w którą warto się zagłębiać. Na zajęciach koła przyrodniczego uczniowie będą mogli pogłębić i usystematyzować swoją wiedzę o lesie beskidzkim, jego życiu i jego mieszkańcach. Podczas planowanych w założeniach innowacji wycieczek, warsztatów terenowych, młodzież będzie miała okazję podziwiać piękno i bogactwo natury swojego regionu, a spotkania z ciekawymi ludźmi zachęcą ją do głębszego poznawania swojej „małej ojczyzny”. Uczniowie będą mogli również poznać różne dziedziny gospodarki leśnej nie tylko poprzez obserwacje, prelekcje, zwiedzanie, ale także poprzez pracę na rzecz ochrony środowiska pod kierunkiem doświadczonych pracowników leśnych.
Rola lasu jest ogromna. Chroni glebę, wodę, zwierzęta, rośliny i ludzi, dostarcza surowców, jest miejscem rekreacji, urozmaica krajobraz, daje pracę, czyli z punktu widzenia interesu społecznego jest dobrem znakomitym. Las w bardzo mocny sposób może pozytywnie oddziaływać na inne ekosystemy. Dlatego też bardzo ważne jest uwrażliwianie dzieci na jego piękno oraz uświadamianie im, że w dużej mierze zależy ono od nas samych a pomoc organizmom zamieszkujących las jest też naszym obowiązkiem.
6. Cele innowacji
Cele ogólne
· integracja młodzieży z dwóch beskidzkich szkół w działaniach na rzecz lokalnego środowiska, swojej „małej ojczyzny”- beskidzkich lasów, zachęcenie do głębszego poznanie przyrody Beskidu Małego;
· wprowadzenie uczniów w świat wartości, w tym współpracy, szacunku dla otaczającej przyrody, ofiarności;
· wzmocnienie poczucia tożsamości regionalnej („Euroregion Beskidy”);
· nawiązanie więzi emocjonalnej ze środowiskiem, w którym żyją, uczą się, wypoczywają uczniowie obu szkół;
· rozbudzanie potrzeby kontaktu z lasem; zachęcanie do rodzinnego wyruszania na szlaki górskie
· rozwijanie i kształtowanie świadomości ekologicznej, dostrzeganie zagrożeń wynikających z nadmiernej eksploatacji środowiska leśnego;
· wykształcenie umiejętności obserwacji najciekawszych zjawisk związanych ze środowiskiem leśnym;
· rozwijanie kompetencji takich jak kreatywność, logiczne myślenie, rozumowanie, argumentowanie i wnioskowanie:
· doskonalenie umiejętności poszukiwania, segregowania i opracowywania zebranych informacji;
· rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki przyrody
i ekologii;
· wyposażenie uczniów w dodatkowy zasób wiadomości przyrodniczych wykraczających poza treści z podstawy programowej nauk przyrodniczych;
· kształtowanie orientacji zawodowej w zakresie przygotowania do wykonywania różnych zawodów, z którymi uczniowie będą mieli kontakt w czasie realizacji zadań innowacji ( leśnik, ekolog, ornitolog, fotograf, przewodnik górski, ratownik GOPR);
· nabycie umiejętności efektywnej współpracy w grupie i umiejętności dzielenia się spostrzeżeniami oraz wiedzą z młodszymi uczniami;
· podniesienie jakości pracy szkoły i wzbogacenie jej oferty edukacyjnej.
Cele szczegółowe
· poznanie ekosystemu lasu w czterech porach roku;
· przedstawienie podstawowych procesów przyrodniczych zachodzących w środowisku leśnym;
· uświadomienie przyczyn zanieczyszczeń środowiska leśnego na terenie Beskidu Małego;
· uświadomienie potrzeby ochrony lasów w Beskidach;
· przestrzeganie zasad kulturalnego i bezpiecznego zachowania w lesie i w górach;
· zachęcanie uczniów do podejmowania praktycznych działań na rzecz ochrony najbliższego środowiska lasu;
· kształtowanie umiejętności prowadzenia obserwacji zjawisk przyrodniczych w terenie;
· wyrabianie umiejętności pracy z mapą; kompasem, lornetką, aparatem fotograficznym
i innymi przyrządami przyrodnika:
· przygotowanie uczniów do udziału w konkursach szkolnych, rejonowych, ogólnopolskich;
· praktyczne wykorzystanie stron internetowych i programów multimedialnych;
· poznanie szlaków turystycznych na terenie Beskidu Małego;
· kształtowanie umiejętności projektowania, przeprowadzania doświadczeń
i prezentowania wyników własnej pracy;
Uczestnik projektu:
· zna ekosystem lasu;
· umie wyróżnić poszczególne warstwy lasu;
- umie podać przykłady roślin i zwierząt charakterystycznych dla danej warstwy lasu;
- potrafi rozpoznawać najważniejsze gatunków drzew i krzewów beskidzkich lasów po kształcie liści, owoców i nasion;
- potrafi rozpoznać charakterystyczne gatunki zwierząt żyjących w beskidzkich lasach;
- zna zwyczaje i przystosowania zwierząt do życia w lesie;
· zna zmiany i zjawiska zachodzące w lesie w różnych porach roku;
· zna i rozumie zależności pokarmowe zachodzące między organizmami w lesie;
· potrafi opisać znaczenie lasu dla życia wszystkich organizmów żywych w tym człowieka;
· potrafi opisać, w jaki sposób może sam przyczynić się do zachowania środowiska leśnego;
· zna pracę ludzi związanych z życiem i ochroną lasów w Beskidach;
· potrafi posługiwać się mapą, kompasem, lornetka mikroskopem, aparatem fotograficznym
· umie korzystać z atlasu, przewodnika, klucza do oznaczania gatunków fauny i flory Beskidów.
7.Metody i formy pracy:
Metody pracy:
1. Praktyczne: obserwacja bezpośrednia, doświadczenia; ćwiczenia, pokaz, praca z mapą
2. Podające: prelekcje, pogadanki, praca z materiałem źródłowym, prezentacja, przedstawienia
i inscenizacje
3. Aktywizujące: burza mózgów, gry dydaktyczne i multimedialne
Formy pracy:
1. Zajęcia prowadzone z zastosowaniem metod aktywizujących, wykorzystanie środków audiowizualnych oraz edukacyjnych programów multimedialnych
2. Konkursy wiedzy, plastyczne, fotograficzne, gry i zabawy integracyjno – dydaktyczne, działania praktyczne, wycieczki i zajęcia w terenie (wykonanie zielników, kart obserwacji terenowych, sadzenie drzew w lasach beskidzkich, fotografowanie przyrody),
3. Spotkania z ciekawymi ludźmi związanymi z obserwacją i ochroną przyrody Beskidów.
4. Wystawa książek, folderów i innych publikacji związanych z lasem i górami.
8. Przewidywane efekty
Dla szkoły: |
Dla uczniów: |
Poznanie i integracja młodzieży z dwóch współpracujących na rzecz środowiska szkół. |
Poznanie najbliższego, naturalnego środowiska – „małej ojczyzny” Wzrost zainteresowania i wzbogacenie wiedzy przyrodniczej, biologicznej geograficznej i ekologicznej. |
Uatrakcyjnienie zajęć pozalekcyjnych. |
Zrozumienie potrzeby dbania o przyrodę w środowisku lokalnym. |
Budowanie pozytywnego wizerunku szkoły wśród dzieci i rodziców, jako placówki dbającej o twórczy rozwój swoich wychowanków. |
Umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia obserwacji i prostych doświadczeń. |
Podniesienie jakości pracy szkoły i wzbogacenie jej oferty edukacyjnej |
Umiejętność współpracy w grupie. |
Promowanie szkoły w środowisku lokalnym, współpraca z urzędami, organizacjami: Nadleśnictwem Straconka, Jeleśnia, Bielsko-Biała, Kołem Łowieckim, Lasami Państwowymi, Oddziałem PTTK w Bielsku- Białej, OTOP, Wydziałem Turystyki i Kultury Fizycznej UM Bielsko- Biała, Wydziałem Turystyki, Kultury, Sportu i Promocji Powiatu w Żywcu, Klubem Ornitologicznym, Klubem Sportowym „LUKS”( pomoc przy organizacji „Górskiego, Ogólnopolskiego Biegu Magurki) SK PTTK. |
Rozwój twórczego myślenia i kreatywności.
|
Satysfakcja z odniesionych sukcesów.
|
|
Odpowiedzialność za pracę własną i grupy.
|
|
Przygotowanie do wykonywania różnych zawodów, z którymi uczniowie będą mieli kontakt w czasie realizacji zadań innowacji (leśnik, ekolog, ornitolog, fotograf, przewodnik górski, ratownik GOPR);
|
|
|
|
9. Ewaluacja
- obserwacja zachowań uczniów na zajęciach;
- wystawy prac uczniów: plastycznych, fotograficznych, zielników, kart pracy uczniów;
- przedstawianie prezentacji multimedialnych
- integracyjne warsztaty obu szkół realizujących innowację
- sprawozdanie z realizacji programu innowacyjnego
- ankiety skierowane do dzieci i rodziców
- wspólna prezentacja prac uczniów i wymiana doświadczeń zdobytych podczas realizacji programu innowacyjnego
- udział w akcjach ekologicznych organizowanych przez urzędy i instytucje
- udział w akcji zalesiania Beskidów organizowanej przez Nadleśnictwo Straconka i B-B i Nadleśnictwem Jeleśnia
- - udział w konkursach przyrodniczych, geograficznych, ekologicznych, fotograficznych, plastycznych o tematyce przyrodniczej.
10. Problematyka ujęta w programie innowacyjnym.
Termin zajęć |
Nazwa modułu |
Proponowane do realizacji zagadnienia |
wrzesień październik listopad |
Jesień w Beskidach - czyli czas na gwałtowne zmiany. |
- podpisanie kontraktu; - opracowanie regulaminu bezpiecznego zachowania w lesie i na zajęciach terenowych; - rozpoznawanie drzew po liściach: drzewa liściaste i drzewa iglaste; - obserwacja zmian barwy liści jesienią; - owoce i nasiona drzew i krzewów; - jak rośliny przystosowują się do zimy? - jak zwierzęta przystosowują się do zimy? - obserwacja długości dnia i nocy jesienią - obserwacja ptaków - wykazanie zależności pokarmowych funkcjonujących w przyrodzie - warstwowa budowa lasu,różnorodność leśnych organizmów - prace w lesie - jesień - dzielenie się swoja wiedzą na temat lasu z młodszymi uczniami - obserwuj drzewa- twórz film (aplikacja GrowApp) - udział w akcji Sprzątanie Świata – Beskidy 2017 - zbiórka pokarmu dla zwierząt leśnych.- udział w akcji „ Pomóż leśnym zwierzętom przetrwać zimę” - konkurs afiszowy 5x5 – „ Z życia lasu” - konkurs literacki „Jesienny las w poezji” |
Grudzień Styczeń luty |
Zima w Beskidach - czyli pozorna hibernacja. |
- pomagamy zwierzętom przetrwać zimę (karmniki dla ptaków, spotkanie przy paśniku) - poznajemy gatunki ptaków zimujących w Beskidach - ssaki naszych lasów - rozpoznawanie śladów zwierząt na śniegu - zimowe spotkania z drzewami i krzewami - Święta Bożego Narodzenia – trochę o historii choinki, wykonanie „choinki dla zwierząt” - prace w lesie – zima - las kształtuje klimat - zimowe krzyżówki, zagadki, rebusy- wirtualny spacer po lesie - twórczość literacka uczniów- „Najpiękniejsza choinka” |
Marzec Kwiecień maj |
Wiosna w Beskidach- czyli „początek życia”. |
- kwiaty wiosennego lasu - prace w lesie - wiosna - ptasia wiosna w Beskidach (analizujemy trasy wędrówek niektórych ptaków) - czyszczenie budek lęgowych - obserwacja życia rodzinnego ptaków, zapoznanie się z kalendarzem lęgów - obserwacja długości dnia i nocy wiosną - formy ochrony przyrody w Beskidach( Park Krajobrazowy Beskidu Małego, Żywiecki Park Krajobrazowy, Babiogórski PN) - udział w akcji sadzenie lasu - poznajemy mrówki - przedstawienie ekologiczne „Przygoda w lesie” – Dzień Ziemi. - zbiórka makulatury (pozyskanie środków na działania związane z realizacją innowacji) |
Czerwiec |
Lato w Beskidach- czyli pierwsze oznaki „ pełni życia’. |
- poznajemy zioła i właściwości roślin zielarskich - czy istnieje kwiat paproci? - owoce soczyste - świat owadów - jak kto poluje? - prace w lesie – lato - twórczość literacka uczniów- „Baśń o kwiecie paproci inaczej” |
11. Planowane wycieczki i spotkania z ciekawymi ludźmi związanymi z Beskidami:
- Udział w akcji Sprzątanie Świata – porządkowanie szlaków na Czupel i Magurkę ( wrzesień 2017)
- Udział w Światowych Dniach Ptaków , spotkanie z ornitologiem (październik 2017) – „Jesienne liczenie ptaków” ( współpraca z OTOP)
- Wyjazd na warsztaty przyrodnicze w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w Żywcu ( październik 2017);
- Udział w Obchodach Mędzynarodowego Dnia Turystyki organizowanych przez PTTK Bielsko-Biała i U.M. w Bielsku –Białej
- Wspólny udział w akcji zalesiania Beskidów – sadzenie drzew na zboczach Magurki, ognisko integracyjne dla szkół, wspólne zabawy , konkursy, quizy( kwiecień 2018);
- Wycieczka do Ogrodu Botanicznego w Mikołowie – warsztaty „ Z życia lasu” ( maj 2018);
- Warsztaty w Nadleśnictwie B-B w Wapiennicy: „Las- środowiskiem życia”
- Spotkania z leśniczym, pogadanki na temat zwyczajów zwierząt leśnych , właściwych sposobach ich dokarmiania ( udział w akcji „Pomóż zwierzętom leśnym przetrwać zimę”), czyszczenie budek lęgowych, ubieranie „choinki dla zwierząt i rozpoznawanie tropów na śniegu;
- Warsztaty ekologiczne „Tajemnice lasu beskidzkiego” TEET w Rajczy( 21-22.05. 2018)
- Spotkanie z fotografem przyrody : „ Jak fotografować przyrodę?”( listopad 2017)
- Spotkanie z przewodnikiem górskim, goprowcem – „Jak zachowywać się w czasie wycieczek do lasu i w góry?” ( luty 2018).